martes, 11 de noviembre de 2008

Kei te whakaaro...


Kātahi te rangi pai – kāore he kapua, kua mahana haere (ahakoa kua wera haere te whare pākoro), kei te kitea paitia te maunga puia, El Llaima (ahakoa te kōrehurehu). Kua tino rata ki te noho ki konei, me te ngāwari o ngā mahi. Ka haere ki te kura āwhina atu ai - mo te wā poto. Ka haere ki ngā akoranga reo Pāniora i te whare wānanga - mo te wā poto. Nō reira, ka nui ngā hāora hei pānui (pukapuka, makahini, pūrongo nūpepa), hei mātakitaki i te pouaka whakaata (CNN, El Gourmet), hei tuhituhi, hei kai i ngā kai a Luisa, hei whakaaro – whakaaroaro noa.

Na, kei te noho ki konei, me te tirohanga whakamīharo i waho, me te pisco sour ki tāhaki, me te pātai ake – ka pēhea māua hei te hokitanga atu?!

Otirā, ko tētahi o ngā mea e whakaaro ana au ko te noho tahi a Nahinare me te uepū Māori. I mua kāore rawa au i te rata ki tēnā āhuatanga, engari kei te huri ngā whakaaro. Ehara i te mea kua rata atu ki Nahinare, engari ko ngā painga mo te uepū Māori.

Kātahi anō ka mutu te pānui i te pūrongo i te Herara na Paranihia O’Sullivan http://www.nzherald.co.nz/business/news/article.cfm?c_id=3&objectid=10542492. Kei te akiaki ia i a Hone Kī kia haere ki te hui o ngā rangatira o APEC hei Lima a tērā wiki. Engari te hōhonu me te whānui o ana kōrero! Me taku whakaaro – me haere tētahi Māori atamai ki reira whakarongo ai, whakaaro ai, pūrongo ai... whakapakari ake ai! Ahakoa te poto o te wā, me tere te whakatau ina noho atu te uepū Māori hei hoa kāwanatanga mo Nahinare, kāore rānei. Ki te whakaae atu, me haere hoki tētahi māngai (‘taringa’ rānei) o te uepū Māori ki ērā momo hui. Kāore au i te kōrero mo Hone Harawira – kei kōtiti te haere!

Ehara i te mea hei whakapakari i te uepū Māori tāku e marohi ana. Engari me haere hoki hei tauira. Hei tauira e mea ana ki te ao, ka rite ngā hunga katoa o Aotearoa ki te mahi tahi me te tangata whenua, ahakoa no mauī, no katau, nō waenga. Me kōrero pēnei te uepū Māori ki a Nahinare! Kei pōhēhē rātou ko te mana whakahaere Pāremata anahe te painga o te uepū Māori!

Me ngā pūrongo e mea ana ko tā te iwi Māori hiahia ko te piri atu ki a Reipa? Ki ahau me tautoko tātou i a Reipa i ngā wā e whai painga ai te iwi Māori. Kei noho tātou hei hipi. Ahakoa ngā painga o Herena Karaka, ki ahau nei kotahi tana tino hara. Ehara i te tāpiri atu i tōna ingoa ki te pēita a tētahi atu, ehara hoki i te tono ki tana kaitaraiwa kia tere rawa. E kāo! Ko te whakanui atu i te hipi, i a Shrek, i ngā tini Māori o te hīkoi (i runga i tōna pōhēhē he hipi hoki te iwi Māori). Ka nui atu te mana o te mōkai a ētahi Pākehā ouou nei i te tokomaha o ngā Māori? Otō! Tōna whakahīhī, te kōpīpī hoki o tōna ngākau i taua wā!

Engari ka pērā te iwi manakore, ka whaiwhai noa hei hipi. Kua tae ki te wā kia whakarae ake ngā māhunga i runga i te tūwatawata. Ko te tūmanako ka tū ētahi o te uepū Māori hei tumu whakarae. ( Kei te kite koutou i taku rata ki te kupu 'whakarae'?)

Koinei hoki te wā me tino kaha ngā tāngata whenua, kei noho hei pungarehu mo te ahi e pau ai ngā pūtea o te ao kaipakihi. Engari kei te kā tonu ētahi o ngā rama. Kātahi anō te Perehitini o Colombia, a Álvaro Uribe Vélez, ka tūtaki i ētahi o te tangata whenua o tōna whenua. Koina tā tātou hei āwhina i te ao? (Kāore rawa au i te kōrero i a Shrek i tēnei wā!)

Nō reira, e mea atu ana ahau ki te uepū Māori – kia kaha! Me rapu hoki i ngā tikanga e pai ai te whakamārama atu ki te iwi. Me tīmata ki te taunga ipurangi! Ko te nuinga o ngā pānui e rite ana ki te kēmu tēnihi, arā, nō wai ngā whakaaro pai ake! Hei aha te hanga whakataetae!


Me te reo Māori! Kia kaha hoki te ārahi i te iwi ki tō tātou reo (ki te ara e rata ai te iwi...).

No hay comentarios.: