Tutū te puehu (20 de diciembre)

I tēnei wā tonu kei te noho au i te teihana pahi o Neuquén i Argentina. Kua haere a Aroha ki te rapu i te tohu autō. Koina tana mahi i ia wāhi hōu, i ia wāhi hōu. Kāore e roa kāore te pouaka makariri e kitea atu!

Inapō i haere māua ko Aroha i te taha o Sabine rāua ko tāna tamāhine ko Bettina ki te hapa i Pura Carne. Koina te wā tuarua i tae ai ki reira kai ai i taua rā! Ka hoki ki te kāinga ka waea atu ki a Ruakiri rāua ko Tīaho. Ko tā Ruakiri kua iti te mahi i te recesión. I te whakaaro ia ki te mahi māra. Otirā kua hipa te wā onoono. Kāore a Ngātarawāhi i reira, ko te tūmanako ka whakapā atu ki a ia hei te Kirihimete.

Kāore māua i tino moe i te pō, i te poto o te wā, i te matakū kei kore te karaka e tangi, i te whakaaroaro mō ngā tamariki, i te hoihoi hoki i waho. Kīhai rawa i roa, ka tangi te karaka, ā, ka maranga. Ka haere ma runga tēkihi ki el rodoviario (te teihana pahi), ā, ka eke i te pahi Andesmar ki Neuquén.

I te kōpatapata i te wā i wehe mai ai, ā, ka kino haere te rā, tae noa ki te rohe o Chile me Argentina. Ka haere ma te takiwā o Lonquimay. Koina te papakāinga o te kaitiaki o te Colegio Scole Creare, o Andrés. Ko tāna, kāore anō te tangata kia tae ki Chile mehemea kāore anō kia tae ki Lonquimay! Ahakoa tāna, he ātaahua te takiwā. Ka nui ngā awa, he haumako te whenua, he maunga teitei huri noa (me ētahi maunga puia increíbles).

I te mea kua kore te rerewē ki Lonquimay kua riro te ana tereina i te huarahi motukā. He mea anga tahi, he roa rawa hoki. Ko tāku hoki ko te whai i te makenu o te ara tereina. Koina tētahi mahi tino pai ki a au i a au e tamariki ana, especialmente tō te huarahi tawhito i te mato Fraser i Kānata. Ahakoa ka pakeke te tangata, ka rite tonu ki tōna hanga tamariki!

Ka taha atu i Lonquimay, ka rere kē rawa te whenua. Ka maroke rawa atu, ā, ka iti ngā rākau, haunga ngā pehuenes (araucarias). Ka mīharo tonu ki aua rākau rā nō tua whakarere. Ka tata ki te tāwhatitanga o Pino Hachado (‘te paina i topea’) i ngā Andes ka tae ki te aduana chilena (te tari rohe o Chile). Kāore rātou i aro ki ngā uruwhenua o Aotearoa, ko te kāri chileno anahe te mea i te hiahiatia. E kī rā! Ka piki ki runga ki te tāwhatitanga, ka heke ki te aduana argentina. Koina hoki tā rātou!

Koina hoki te wāhi i tangohia ai te whakaahua o te hiwi me ngā tini rākau  pehuén. He rawe, ne?

Ka heke ki raro rawa kua papatahi rawa te whenua, ahakoa te anganga atu! Kitekite atu ai i ngā tūāhu Mapuche i te taha o te rori, mōhiotia ai ki ngā tini weru whero e kapakapa ana i te hau. Ka kite hoki i ngā tuhinga ‘Resistencia Lautaro’, he rōpū whakahuri nō ngā Mapuche. Ko Lautaro te rangatira Mapuche i pana i ngā Pāniora i te rohe Mapuche.

Ina mate tētahi i te rori, ka whakatū tōna whānau i tētahi wharekarakia iti rawa i te taha o te rori, me te ingoa i ētahi wā, arā ‘Difunto Vásquez’ (‘He mate no te whānau Vásquez’). I kitea tētahi me te kitā whakairo nui i te taha! Kāore e kore i te rata rawa te tangata i mate ki te whakatangitangi.

Ahakoa kua kore ngā kapua, kua kino kē te rangi, pūehuehu noa! Ka tae ki Neuquén, ka kino rawa atu. Nāwai rā kua pura ngā karu, kua mārō ngā makawe i te puehu. Me te kaha o te hau! Ka kuhu i te teihana, ka tika ki te pātaka pahi hoko ai i ngā tīkiti e puta ai!

I te mea me tatari kia rima hāora mo te pahi ka haere māua ki te pūtahitanga o te tāone. Engari te kaha o te hau me te nui o te puehu, he rite ki Baghdad! I ētahi wā me huna i ngā roro toa i te kino o te hau me te mamae o ngā karu. Ka peka atu ki te wharekai kai ai, huna ai hoki i te puehu! I te kī te wharekai i ngā tāngata e mātakitaki ana i te kēmu poiwhana. Ina whai piro, ka pahū te wharekai i te hāmana me te auē a te hunga rā. Kātahi anō ka kite atu i te hunga e pērā ana te whakamomori ki te tākaro! Ka mutu te kai, kua heke te hau, ā, ka hoki ki konei, ki te teihana tatari ai i te pahi ki Bahía Blanca. Ka wehe i te 22:30 (10:30 pm), ā, ka tae a te 7:30 am. He pō roa kei mua i a māua! Mehemea ko te ‘pō whakaau te moe’ ka pai hoki!